Św. Małgorzata z Cortony (1247 – 1297)

Luca Signorelli zwany Luca da Cortona (1441 – 1523)

Pietro Berrettini zwany Pietro da Cortona (1596 – 1669)

Gino Severini (1883 – 1966)


Roberto Benigni (1952)


Frances Mayes (1940)


Lorenzo Cherubini ? Jovanotti (1966)

________________________________________________________________

 

Sw-Malgorzata-z-Cortony
Św. Małgorzata z Cortony, źródło: Wikipedia

Święta Małgorzata z Cortony urodziła się w 1247 roku w Laviano nieopodal Perugii. Kiedy Małgorzata miała 7 lat, zmarła jej matka. Po dwóch latach ojciec ożenił się ponownie. Macocha nie zaakceptowała jednak swej pasierbicy, co prawdopodobnie przyczyniło się do ucieczki z domu 17- letniej dziewczyny z poznanym młodym arystokratą z Montepulciano. Małgorzata zamieszkała razem z młodzieńcem i choć wkrótce na świat przyszedł ich syn, związek nigdy nie został zalegalizowany. W 1274 roku kochanek Małgorzaty zaginął w trakcie wizytacji jednej ze swoich posiadłości. Zgodnie z miejscowym obyczajem Małgorzata zaczęła go poszukiwać przy pomocy psów. Znalazło ciało ukryte w lesie. Prawdopodobnie kochanek został zamordowany przez rabusiów. To zdarzenie wywarło ogromny wpływ na Małgorzatę. Przewartościowało jej dotychczasowe życie. Rodzinie zmarłego oddała cały jego majątek wraz z otrzymaną biżuterią a sama z synem udała się do domu ojca. Niestety macocha nie zgodziła się na jej powrót pod rodzinny dach. Wówczas Małgorzata udała się do Cortony, gdzie uzyskała schronienie i wsparcie. Początkowo opiekowała się ubogimi chorymi dziećmi i starszymi kobietami z miasta. Później także więźniami. Po trzech latach próby, ojcowie franciszkanie przyjęli ją do III Zakonu św. Franciszka. Syn Małgorzaty został wysłany do szkół w Arezzo a później też wstąpił do zakonu ojców franciszkanów. Małgorzata założyła szpital dla ubogich w Cortonie a następnie zgromadzenie kobiet  zwanych Poverelle, których zadaniem była opieka nad chorymi. Założyła też Bractwo Franciszkanów Tertiaries, opiekujących się więźniami. Jednocześnie Małgorzata poświęciła się modlitwie a życiem w skrajnym ubóstwie chciała odpokutować za swe wcześniejsze grzechy. Była nawet skłonna oszpecić swą twarz brzytwą , ale prowadzący ją duchowo ojciec franciszkanin zakazał jej tego czynu. Wkrótce Małgorzata zaczęła mieć wizje a na jej ciele pojawiły się stygmaty. Mieszkańcy z bliższych i dalszych okolic zaczęli pielgrzymować do Cortony i modlić się do niej. Wówczas Małgorzata zamknęła się w pustelni i ostatnie 9 lat życia spędziła jako rekluza wypełniając czas modlitwami. Zmarła w 1297 roku. Choć po śmierci miejscowa ludność okrzyknęła ją świętą to beatyfikowana została dopiero w 1515 roku przez papieża Leona X a kanonizowana w 1728 roku przez papieża Benedykta XIII. Święta Małgorzata została patronką miasta a jej nierozkładające się ciało można zobaczyć w srebrnym, przeszklonym sarkofagu w głównym ołtarzu Basilica di Santa Margherita w Cortonie.


________________________________________________________________

Luca Signorelli zwany Luca da Cortona to wielki malarz renesansowy, który urodził się w Cortonie około 1441 roku, choć równie dobrze mógł to być rok 1445. Obie daty są prawdopodobne. Jego krewnym ze strony matki był historyk sztuki Giorgio Vasari, prawnuk Lazzaro Vasari (1399-1468) –  malarza z Arezzo. Młody Luca pobierał nauki w Arezzo w Citt? di Castello. Później doszkalał się jeszcze we Florencji, gdzie m.in. pracował z braćmi Pollaiolo. W 1481 roku Luca Signorelli został zaproszony wraz z Botticellim, Ghirlandaio i Perugino do wykonania cyklu fresków poniżej okien w Kaplicy Sykstyńskiej. Freski obrazujące Testament Mojżesza prawie w całości są jego dziełem. W latach następnych Signorelli na zlecenie Papieża Sykstusa IV namalował freski w sanktuarium w Loreto oraz ołtarz w katedrze w Perugii. Po 1484 roku artysta przeniósł się do Florencji, gdzie malował dla Medyceuszy. W 1492 roku, po śmierci Lorenza de Medici, Signorelli opuścił Florencję. Najpierw pracował przy  cyklu fresków w krużgankach klasztornych w Monteoliveto Maggiore przedstawiających żywot świętego Benedykta. W 1498 Luca Signorelli wykonał  wielki ołtarz do kaplicy Bichi w kościele Sant’Agostino, w Sienie. Dwa skrzydła ołtarza znajdują się  obecnie w Staatliche Museum w Berlinie a część możemy podziwiać w Paryżu w Luwrze.  Kolejnym ołtarzem, który wyszedł z jego pracowni był wysoki ołtarz dla kościoła Santa Margherita w Cortonie. Jego sława była tak duża, że wkrótce artysta otrzymał zamówienia na kolejne podobne ołtarze. W następnych latach Signorelli dokończył dekorację kaplicy San Brizio w katedrze w Orvieto. Namalował wspaniałą serię sześciu fresków ilustrujących koniec świata i Sąd Ostateczny (1499-1504). Obrazy są w całości wytworem ogromnej wyobraźni choć inspiracje czerpał artysta z Ewangelii i Boskiej Komedii Dantego. Uważa się, że namalowane przez Signorelli freski przedstawiające Sąd Ostateczny stały się inspiracją do Sądu Ostatecznego Michała Anioła. Jednocześnie freski te uznane zostały za najbardziej dojrzałe dzieło Luca Signorelli . Przedstawione przez artystę postaci świadczą o nieprzeciętnej znajomości anatomii człowieka i o kunszcie, który jest niezwykle bliski dziełom namalowanym w ćwierć wieku później przez Michała Anioła na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej. W Cortonie można znaleźć kolejną jego pracę w skromnym Chiesa di San Nicolo. Znajduje się tu dwustronny ołtarz. Ostatnie nieskończone dzieło artysty znajduje się także w Cortonie. Jest to Chrzest w kaplicy Palazzo Passerini. Signorelli zmarł w trakcie pracy. Choć Luca Signorelli do końca dużo pracował, to już nie wzbił się na takie wyżyny jak przy fresku dotyczącym Sądu Ostatecznego. Być może powodem był częściowy paraliż, który dotknął artystę. Malarz zmarł w 1523 roku w Cortonie.


Luca Signorelli Sąd Ostateczny
Luca Signorelli – Sąd Ostateczny źródło: Wikipedia

 

Luca Signorelli - Łopata Św. Onufrio źródło: Wikipedia
Luca Signorelli – Łopata Św. Onufrio źródło: Wikipedia

 

________________________________________________________________

Pietro Berrettini, znakomity malarz i architekt wczesnego baroku, urodził się 1 listopada 1596 roku w Cortonie. W środowisku artystycznym znany był jako Pietro da Cortona. Artysta kształcił się we Florencji. Bardzo szybko zyskał uznanie i przychylność mecenasów. Pracował we Florencji, Wenecji i Rzymie. Namalował m.in. freski w kościele Santa Bibiana, w pałacu Barberinich i Pamphilich a także w pałacu Pittich. We freskach  dążył do odrzucenia tradycyjnego malarstwa i maksymalnego zatarcia granicy między przedstawieniem a otaczającą je rzeczywistością. Jedną ze specjalizacji Berrettiniego były iluzjonistyczne dekoracje malarskie plafonów. Stosował skróty perspektywiczne oraz mocno kontrastowy światłocień. Na zlecenie rodziny Sacchetti robił dekoracje na Villa Castel Fusano oraz namalował serię obrazów sztalugowych m.in. ?Porwanie Sabinek?, ?Śmierć św. Szczepana? , ?Trojanie Wychodzą Na brzeg u ujścia Tybru?. W Cortonie w Chiesa di San Francisco można oglądać jego obraz Zwiastowanie, uznany przez krytyków za arcydzieło namalowane w stylu baroku. W latach 1634-1638 artysta przebywał w Rzymie, gdzie był przewodniczącym Akademii św. Łukasza a w 1652 roku opublikował swój ?Traktat o malarstwie?. Równolegle z malarstwem Berrettini rozwijał swoje zainteresowania architekturą. Był jednym z kluczowych architektów rodzącego się w tym czasie włoskiego baroku. W trakcie pobytu w Rzymie Pietro Berrettini brał udział w projektowaniu kościoła św. Łukasza oraz Forum Romanum. Jego pomysłem jest konstrukcja kościoła oparta na planie greckiego krzyża. Berrettini zaprojektował też Castel Gandolfo. Cechą charakterystyczną jego architektonicznych projektów są wklęsłe i wypukłe linie fasad, duże zróżnicowanie brył oraz bogactwo dekoracji.  W latach 1656/57 artysta zajął się tworzeniem malowniczej elewacji Santa Maria della Pace a po jej zakończeniu zajmował się elewacją bazyliki Santa Maria in Via Lata. Pietro Berrettini zmarł w Rzymie w 1669 roku.


Pietro Berrettini Romulus i Remus
Pietro Berrettini Romulus i Remus źródło: Wikipedia

 

Pietro Berrettini Madonna z dzieciątkiem i Święci
Pietro Berrettini Madonna z dzieciątkiem i Święci źródło: Wikipedia


________________________________________________________________

 

Gino-Severini-Cortona
Gino Severini źródło: Wikipedia

Gino Severinito znakomity malarz związany z nurtami kubizmu, futuryzmu i abstrakcjonizmu. Gino Severini urodził się w 1883 roku w Cortonie. Cortonę opuścił w wieku 16 lat, wkrótce po tym, jak wyrzucono go ze Szkoły Technicznej za kradzież dokumentów egzaminacyjnych. Wraz z matką wyjechał wówczas do Rzymu i podjął pracę w charakterze urzędnika. W chwilach wolnych malował oraz zaczął interesować się sztuką. Dzięki prywatnemu mecenasowi z Cortony zaczął uczęszczać na studia plastyczne. Ponieważ Severini bardzo szybko zaniechał klasycznego malarstwa mecenas wstrzymał po dwóch latach nauki, stypendium.  W tym samym czasie Severini poznał malarza Umberto Bioccioni i zachwycił się technikami dywizjonizmu a wkrótce malarstwem futurystycznym. W 1906 roku Gino Severini przeniósł się do Paryża i zamieszkał w dzielnicy Montrmartre.  Do kręgu jego znajomych należeli  Amedeo Modigliani, Guillaume Apollonaire, Raoul Dufy, George’a Braque’a i Suzanne Valadon, Juan Gris, Pablo Picasso, Aurelien Lugne-Poe, Paul Fort, Maxa Jacoba, i Romains Jules. Był to czas, kiedy jego egzystencja zależała od hojności mecenasów. Sprzedaż własnych prac nie dostarczała jeszcze wystarczających środków do życia. W 1910 roku wraz z innymi malarzami ogłosił Manifest Malarzy Futurystycznych, dotyczący techniki malarstwa futurystycznego. Bardzo szybko stał się też ogniwem łączącym futurystów włoskich z francuskimi. Zorganizował pierwszą wystawę futurystyczną poza Włochami, w Galerie Bernheim-Jeune w Paryżu. Potem były kolejne w Europie i Stanach Zjednoczonych. W 1913 roku miał wystawy w Marlborough Gallery w Londynie i w Der Sturm w Berlinie. Severini wyrażając dynamizm w sztuce często wybierał postacie tancerzy. (Formy tancerki w świetle, Błękitna tancerka, Ballerina Niebieski). Był uznawany też za jednego z najlepszych w oddawaniu scen z życia miejskiego ?The Boulevard? oraz sztuki wojennej ?Pociąg Pancerny?.  Równocześnie artysta zaczął zajmować się freskami i wprowadzaniem futuryzmu do sztuki sakralnej. Jego prace znalazły się w szwajcarskich i niemieckich kościołach.  Z czasem odszedł od futuryzmu i wrócił do malarstwa figuralnego oraz kubizmu. W latach 1923 ? 1935 brał udział w licznych wystawach  w Rzymie, Genewie, Wenecji, Mediolanie i Paryżu. W 1935 roku zdobył główną nagrodę malarstwa.  W latach późniejszych jego prace pokazywano na wystawach w liczących się galeriach Europy i Stanów Zjednoczonych. W późniejszym życiu zainteresował się mozaikami. Szybko zyskał przydomek Ojca nowoczesnej mozaiki. Większość z jego prac rozproszona jest po świecie. W Cortonie można obejrzeć kilka dzieł w Muzeum Diecezjalnym i w Katedrze św. Mikołaja. Jest także Droga Krzyżowa przy sanktuarium św. Małgorzaty oraz duża mozaika na elewacji kościoła świętego Marka. Gino Severini zmarł w Paryżu w 1966 roku, ale, zgodnie z jego wolą, został pochowany w swoim rodzinnym mieście ? w Cortonie.

 

Gino Severini Portret madam MS
Gino Severini Portret madam MS źródło: Wikipedia

 

________________________________________________________________

 

Roberto Benigni
Roberto Benigni źródło: Wikipedia

Roberto Benigni urodził się w 1952 roku w położonym na terenie Toskanii, w prowincji Arezzo, miasteczku  Castiglion Fiorentino położonym niedaleko Cortony. Jest włoskim aktorem scenicznym, filmowym i i telewizyjnym a także reżyserem i scenarzystą filmowym. Roberto Benigni zadebiutował w latach 70 ?tych. Współpraca z Giuseppe Bertoluccim otworzyła mu drzwi do świata filmu. Występował też w licznych programach telewizyjnych. Benigni to aktor  charakterystyczny o niezwykłej ekspresji zarówno w sposobie poruszania się, gestykulacji, mówienia czy nawet mimiki twarzy. Bardzo szybko połączył grę aktorską z reżyserią. Swój pierwszy film (Tu mi turbi) aktor wyreżyserował w 1983 roku. Kolejne filmy i odtwarzane w nich role przyniosły mu niezwykłą popularność zarówno we Włoszech, jak i poza nimi. Aktor grał też w filmach Felliniego i Jima Jarmuscha. Roberto Benigni jest laureatem Oskara. Otrzymał go za wykreowaną przez siebie główną rolę w filmie ?Życie jest piękne?. Filmie który sam wyreżyserował w 1997 roku. Jest to tragikomedia o Holokauście a Roberto Benigni gra półkrwi Żyda Guido. Część scen do filmu nakręcona została w centrum Cortony m.in. na Piazza Signorelli i pod lodżią Teatru Signorelli. Film Życie jest Piękne, poza Oskarem za pierwszoplanową rolę dla Roberta Benigniego otrzymał też mnóstwo nominacji oskarowych w innych kategoriach. Został też uhonorowany wieloma prestiżowymi nagrodami na  festiwalach filmowych.


________________________________________________________________

Frances Mayes, honorowa mieszkanka Cortony to poetka, eseistka i autorka licznych książek. Wcześniej była wykładowcą kreatywnego pisania na San Francisco State University. Jej prawdziwa przygoda z Cortoną oraz Toskanią zaczęła się od zauroczenia 200 letnim domem i gospodarstwem Bramasole. Zauroczenie było tak silne, że Frances Mayes nabyła gospodarstwo i zaczęła żyć z mężem na zmianę w Cortonie we Włoszech i San Francisco. Światową popularność przyniosły jej autobiograficzne książki o Toskanii. Mayes opisała w nich swoją fascynację starym domostwem, zakup i odnawianie domu, przywracanie świetności ogrodowi a także swoje relacje z mieszkańcami i powolne wtapianie się w lokalną społeczność. W książkach nie zabrakło też informacji o toskańskiej kuchni i eksperymentach kulinarnych autorki oraz o zmysłowości włoskiego życia. Trzy autobiograficzne powieści Pod Słońcem Toskanii, Bella Toskania i Codzienność w Toskanii okazały się prawdziwymi bestsellerami. Zostały przetłumaczone na czterdzieści języków. Pierwsza powieść doczekała się adaptacji filmowej. Film „Pod słońcem Toskanii” w reżyserii Audrey Wells z Diane Lane w roli głównej wszedł na ekrany kin jesienią 2003 roku i przyniósł odtwórczyni głównej roli nominację do nagrody Złotego Globu. W efekcie jej współpracy ze Stevenem Rothfeldem na rynku wydawniczym pojawił się album Shrines: Images of Italian Worship. W ostatnim czasie pisarka wydała wspólnie z mężem także toskańską książkę kucharską. Jest też pomysłodawczynią Słonecznego Toskańskiego Festiwalu sztuki. W ramach festiwalu odbywają się prezentacje muzyki klasycznej, malarstwa, sztuk wizualnych a także degustacje toskańskich potraw i win. Pierwszy festiwal miał miejsce w 2005 roku. Od tamtego czasu impreza znacznie się rozrosła i zyskała poważnie na znaczeniu.

 

   

 

źródło: Wydawnictwo Prószczyński i S-ka

________________________________________________________________

 

Lorenzo Cherubini
Lorenzo Cherubini źródło: Wikipedia

Lorenzo Cherubini, znany jako Jovanotti to znany piosenkarz i raper. Artysta urodził się w 1966 roku w Rzymie, ale pierwsze lata swego dzieciństwa spędził w rodzinnym mieście rodziców czyli w Cortonie. Po ukończeniu szkoły średniej rozpoczął pracę jako DJ w klubach i stacjach radiowych. W 1985 roku przeniósł się do Mediolanu. W 1987 roku wydał swój pierwszy singiel  „Walking”, i rozpoczął pracę jako DJ w jednej z najbardziej znanych krajowych stacji radiowych, Radio DeeJay. Jego pierwszy album studyjny ?Jovanotti for President?, został wydany w 1988 roku i stał się symbolem młodzieży lat osiemdziesiątych. Mimo silnej krytyki album odniósł duży sukces komercyjny i sprzedał się w ponad 400.000 egzemplarzy we Włoszech. Część z piosenek jak „Gimme Five” and „Gimme Five (Rasta Five)”  „Go Jovanotti Go” and „Mix, Remix & The singers” stała się przebojami i weszła na szczyt włoskiej top listy. W 1998 roku, Jovanotti zagrał krótką rolę w filmie I Giardini dell’Eden w reżyserii Alessandro D’Alatri. Wydany w 2005 roku album Buon Sangue uznany został za najbardziej nowatorski w ostatnim dziesięcioleciu. Można w nim odnaleźć wpływy dawnych zainteresowań artysty rockiem i hip-hopem. Przy wydaniu tego albumu Jovanotti współpracował z Edoardo Bennato i basistą Saturnino, który jest  współautorem dwóch piosenek. W 2008 roku ukazał się kolejny album Safari. Liczba sprzedanych egzemplarzy przekroczyła znacznie 500 tysięcy. Pod koniec 2009 roku współpracował z Claudio Baglioni i Fabrizio Bosso, wraz z 70 innymi artystami przy utworze „Con tutto il mio cuore (z całego serca).  1 stycznia 2010 r. grupa wydała „Baciami Ancora? na ścieżce dźwiękowej do filmu Gabriele Muccino. W styczniu 2011 roku wydany został jego 18-sty album ?Ora?.
Jovanotti początkowo interesował się hip hopem, rapem, ciężkim popem, potem śpiewał w stylu disco. Z czasem jego gusta muzyczne zmieniły się zupełnie i w jego piosenkach zaczęły pojawiać się wątki filozoficzne, religijne i polityczne. Większość jego piosenek wykonywana jest w języku włoskim. Kilkakrotnie jednak artysta pojawił się w  międzynarodowych kompilacjach. Jego najsłynniejsze utwory to „L’Ombelico del Mondo” i „Serenata Rap”. W 1966 roku Jovanotti wziął udział w koncercie charytatywnym Luciano Pavarotti i Przyjaciele. Jako zagorzały pacyfista często współpracuje też z takimi organizacjami jak Amnesty International czy Emergency. W poszukiwaniu sposobów umorzenia zagranicznych długów w biednych krajach afrykańskich zawarł przyjaźń z Bono. W 2008 roku Jovanotti zawarł związek małżeński z Francescą Valani, z którą w 1998 roku miał córkę Teresę. Ślub odbył się W kościele Santa Maria Nuova w Cortonie. Lorenzo Cherubini – Jovanotti jest honorowym obywatelem Cortony.

________________________________________________________________